Teatr.Doc: Rol Yapmayan Bir Tiyatro, Korkusuz Bir Tiyatro
Roman Pawlowski
Dilem Cengiz
2014’ün sonlarında, merkezi Moskova’da bulunan bağımsız tiyatro topluluğu Teatr.doc, Rus otoriteleri tarafından hedef haline geldi. İlk olarak, mülkte “kanunsuz” onarım işi -ki bahsedilen itfaiye görevlilerinin yönlendirmelerine uyularak tamamlanmış yangın çıkışının eklenmesi- sebebiyle mahkemeden davet geldi ve şehir yönetimi, tiyatro grubunun 2001 senesinden beri çalışmalarını sürdürdüğü, şehrin merkezinde bulunan bodrum katının kira kontratını iptal etti.
Ardından 30 Aralık 2014’te, anti-terör birimi -sonradan sahte olduğu anlaşılan- bir bomba ihbarına engel olmak için tiyatroya girdi, hemen ardından Rusya Federasyonu Kültür Bakanlığı’ndan yetkililer onları takip etti. Yetkililer, iddia edilen bombayla ilgisi olmayan, o gün tiyatroda seyredilmiş Ukrayna’daki bir savaş hakkındaki filmin, “aşırılığa teşvik” içerip içermediğine karar verebilmek için, filmin gösterilmesini talep etti. Hiçbir şey bulunmadığı halde, polis, oyun yazarı Maxim Kurochkin dahil olmak üzere tiyatroyla bağlantılı olan insanları gözaltına aldı ve sorguladı. Dekorun ve sahnenin bir kısmı tahrip edildi ve tiyatronun ön kapısı mühürlendi.
Yetkililer nüfusu 15 milyon olan bir büyükşehirde, zar zor yüz seyirciyi sığdıracak kadar yeri olan bir tiyatro ile niçin bu kadar ilgili olabilirdi? Bu soruya yanıt vermek için, bir grup yönetmenin, oyun yazarının ve oyuncunun, yönetmen Mikhail Ugarov ve oyun yazarı Yelena Gremina’nın önderliğinde belgesel yapımlarda uzmanlaşmayı hedefleyen bir tiyatro kurduğu 2002 senesine gitmemiz gerekir. Bu dönem, Putin yönetiminin ve eski KGB ajanlarının kuralları altında Rusya’nın ne kadar değişebileceğini hayal eden birkaç insanın ilk zamanlarıydı. Ugarov ve Gremina, Londra Royal Court Tiyatrosu (1) oyun yazarları tarafından Moskova’da yapılan workshop serisinden sonra, onların tiyatro metodunun aynısını Rus dinamikleriyle uygulayan bir tiyatro kurma fikriyle yola çıktılar. Ugarov ile Gremina, ana akım Rus sahneleri tarafından daha önce asla uğraşılmamış önemli mesele ve sorunları tartışmaya açmak için, belgesel tiyatronun araçlarını kullanarak Sovyet sonrası gerçekliği keşfetmeye karar verdiler. İlk dönem çalışmaları yasadışı göçmenler, uzun süre hapis cezasına mahkûm edilen kadınlar, ekran ünlülerinin müsrif yaşam tarzları hakkındaydı. Teatr.doc, zamanla nükleer denizaltı Kursk felaketi, Beslan’da Çeçen teröristler tarafından ele geçirilen bir okula özel kuvvetlerin baskın yapmasıyla 156’sı çocuk 300 rehinenin öldürüldüğü trajedi gibi, ülkeyi harekete geçiren başlıca olaylarla ilgilenmeye başladı.
Ardından 30 Aralık 2014’te, anti-terör birimi -sonradan sahte olduğu anlaşılan- bir bomba ihbarına engel olmak için tiyatroya girdi, hemen ardından Rusya Federasyonu Kültür Bakanlığı’ndan yetkililer onları takip etti. Yetkililer, iddia edilen bombayla ilgisi olmayan, o gün tiyatroda seyredilmiş Ukrayna’daki bir savaş hakkındaki filmin, “aşırılığa teşvik” içerip içermediğine karar verebilmek için, filmin gösterilmesini talep etti. Hiçbir şey bulunmadığı halde, polis, oyun yazarı Maxim Kurochkin dahil olmak üzere tiyatroyla bağlantılı olan insanları gözaltına aldı ve sorguladı. Dekorun ve sahnenin bir kısmı tahrip edildi ve tiyatronun ön kapısı mühürlendi.
Yetkililer nüfusu 15 milyon olan bir büyükşehirde, zar zor yüz seyirciyi sığdıracak kadar yeri olan bir tiyatro ile niçin bu kadar ilgili olabilirdi? Bu soruya yanıt vermek için, bir grup yönetmenin, oyun yazarının ve oyuncunun, yönetmen Mikhail Ugarov ve oyun yazarı Yelena Gremina’nın önderliğinde belgesel yapımlarda uzmanlaşmayı hedefleyen bir tiyatro kurduğu 2002 senesine gitmemiz gerekir. Bu dönem, Putin yönetiminin ve eski KGB ajanlarının kuralları altında Rusya’nın ne kadar değişebileceğini hayal eden birkaç insanın ilk zamanlarıydı. Ugarov ve Gremina, Londra Royal Court Tiyatrosu (1) oyun yazarları tarafından Moskova’da yapılan workshop serisinden sonra, onların tiyatro metodunun aynısını Rus dinamikleriyle uygulayan bir tiyatro kurma fikriyle yola çıktılar. Ugarov ile Gremina, ana akım Rus sahneleri tarafından daha önce asla uğraşılmamış önemli mesele ve sorunları tartışmaya açmak için, belgesel tiyatronun araçlarını kullanarak Sovyet sonrası gerçekliği keşfetmeye karar verdiler. İlk dönem çalışmaları yasadışı göçmenler, uzun süre hapis cezasına mahkûm edilen kadınlar, ekran ünlülerinin müsrif yaşam tarzları hakkındaydı. Teatr.doc, zamanla nükleer denizaltı Kursk felaketi, Beslan’da Çeçen teröristler tarafından ele geçirilen bir okula özel kuvvetlerin baskın yapmasıyla 156’sı çocuk 300 rehinenin öldürüldüğü trajedi gibi, ülkeyi harekete geçiren başlıca olaylarla ilgilenmeye başladı.
Teatr.doc, Putin’in Rusya’sında yer alan tarihsel değişikliklere şahit olmaya başladı: henüz yumurtadan yeni çıkmış bir kuş gibi tecrübesiz olan demokrasinin parçalanması; sıkı yönetimin, nasyonalizmin ve politik yozlaşmanın yükselmesi. Bu gelişmelerin analizinde, tiyatro her zaman bir bireyin bakış açısını benimseyecekti. Bu türde yapılmış işlerin en sert olanı, Yelena Gremina’nın, uluslararası bir hukuk firmasında denetçi olan ve Rusya İç İşleri Bakanlığı’nda görevi kötüye kullanma ve sahtekarlıkla itham edildikten sonra, uydurma suçlamalarla yakalanan Sergei Magnitsky’nin hayret uyandıran hikayesini anlatan Час восемнадцать (One Hour Eighteen Minutes, 2010) oyunudur. Magnitsky işkence, dayak ve tıbbi müdahale başvurusunun reddedilmesinin ardından, 2009 Kasım’ında Moskova Butyrka hapishanesinde ölür. Eser, Magnitsky’nin ölümünün soruşturması boyunca toplanan materyallere dayanıyordu. Hikâye annesinin yanı sıra hapishane doktorları, gardiyanlar ve yargıçların perspektifinden anlatılıyordu. Oyun, Magnitsky’nin ızdırabıyla aynı sürede tamamlanıyordu: bir saat on sekiz dakika.
Bir başka ün salmış prodüksiyon ise doğrudan otoriterliği konu edinen, Belaruslu yazar ve politikacı Uladzimir Nyaklyayew’in Lukashenko rejimi tarafından nasıl baskı gördüğünün hikayesini anlatan Gremina’nın Двое в твоем доме (Two In Your House, 2010) oyunudur. Nyaklyayew, 2010 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaydır. Seçim günü yakalanır ve anti-Lukashenko mitingi organize etmekle suçlanır. Ocak 2011’de hapishaneden çıkarılır ve ev hapsine mahkûm edilir. Yaklaşık dört ay boyunca Minsk’te gece gündüz iki KGB ajanı tarafından gözetim altında tutulur ve apartman dairesini terk etmesine izin verilmez. Senaryo çalışması Teatr.doc ile bağlantılı olan bir grup dramaturg tarafından Minsk’te yürütülür. Hikâye Nyaklyayew ve karısı Olga arasında geçen diyaloglar etrafında geliştirilir. İki odalı klostrofobik bir apartman dairesine kapatılmış çiftin görüntüsü, her hareketlerini kontrol eden bir gizli polisin varlığıyla, 21. Yüzyıl Rusya’sının erken dönemlerinde özgürlüğün hızla aşınmasının metaforu haline gelir.
2011’in kış aylarında, Duma seçimlerine hile karıştığı gerekçesiyle on binlerce Moskovalı protesto için sokaklara ve meydanlara döküldü. Seçimler o zamanki Başbakan Dimitry Medmedev ve Cumhurbaşkanı Putin arasında yer değişikliğine olanak sağlıyordu. Bir sonraki seçimlerde Putin iktidara geri döndü. Bu zamanda, Teatr.doc hep beraber tiyatronun dilini terk etti ve sahnesini şehirde ne olup bittiğine şahit olan göstericilere açtı. 2012 Mayıs’ında Bolotnaya Meydanı’nda protestocuların polisle çatışmasının ardından, 28 kişi kitlesel huzursuzluk yaratmaya katılmakla suçlandı ve Teatr.doc ile bağlantılı olan sanatçılar bu kişilerin duruşmalarını takip etmeye ve belgelendirmeye başladı. Bu sözüm ona Bolotnaya duruşmaları, komünizmin çöküşünden beri Rusya’daki ilk göstermelik duruşmalardı ve Teatr.doc’un 2015 için planlanan yeni prodüksiyonlarının konusu olmak zorundaydı. Teatr.doc’u diğer Rus tiyatrolarından ayıran sadece ilgilendiği konular değil, uygulama metoduydu. Mottoları ise Ugarov ve Gremina’nın topluluğu tarafından benimsendi: “Rol yapmadan tiyatro.” Psikolojik oyunculuktan ve klasikleri sahnelemektense, güncel olayların tasvirini gerçek katılımcılar, röportajlar, blogların yanı sıra, internet yorumları ve resmî belgeleri kelimesi kelimesine kullanan bir verbatim (2) tiyatroyu yeğlediler. Bu girişim komünizmin çöküşünden sonra, önceki gücünü ve politik önemini kaybedip Pekin Operası’na benzer bir hale gelen mizansen tiyatrosunun aldatıcılığına cevaptı.
Yeni bilgi kanallarının aciliyetiyle, prodüksiyonlarda geleneksel bir biçimde kullanılan kinaye ve üstü örtülü bir dil kullanarak son dönemlerdeki olaylardan bahsetmek belirginliğini kaybetmişti. Ancak 21. Yüzyılın başlarında Rus medyasının devlet tarafından ele geçirilmesi, sansür ve kontrolün yeniden tanımlanması, bozulmamış ve hakiki bir gerçeklik değeri için ihtiyaç olan kıvılcımı sağladı. Ve Teatr.doc serbest bıraktı: oyuncular parçaları oynamadı ancak olaylara şahit olanlar tarafından söylenenleri tekrar etti. Sahne tasarımı genellikle bir sahneyi kurmaya yetecek oranda birkaç sandalye ve bir masa ile en yalın hale indirildi ve oyuncular kostümler yerine gündelik kıyafetleri ile oynadı. Gösterileri, genellikle gündeme getirilen konular kadar sanatsal niteliklere odaklanan tartışmalar takip etti. Neticede topluluk Ortodoks verbatim tiyatrodan uzaklaşmaya ve tiyatro yapmak için daha derin yollar keşfetmeye başladı. Bu keşfin erken bir örneği grup terapi ile tiyatroyu bir araya getiren interaktif bir prodüksiyon Democracy.doc / Демократия.doc (2006) dur. Oyunun yönetmeni Rus Tiyatro Üniversitesi Yönetmenlik mezunu Alman asıllı Georg Genoux’dur. Yönetmen bir psikologla çalışıyordu. Katılımcıları tiyatroya gelip ülke, demokrasi, krizler gibi kendi seçtikleri konular hakkında kolektif bir biçimde tartışmaya açmaya cesaretlendirdi. Burada oyuncular yoktu: bütün sembolik roller (toplum, medya, hükümet) seyircilerin katılımıyla oynandı. Amaç, bilinçlilik düzeyini yükseltmek ve toplumda patlamak üzere olan kaygıları yok etmekti. Bir diğer yol, yardımcı yapımcılığını Teatr.doc ile The Joseph Beuys Tiyatrosu tarafından ortaklaşa yapılan Talgat Batalov’un Orta Asya’dan bir göçmen olarak deneyimleriyle hesaplaştığı tek kişilik gösterisi Узбе́к (Uzbek, 2011) ile çizildi. Seyirciye pasaportunun, çalışma izninin yanı sıra, elde etmek için rüşvet veya bitmek bilmeyen kuyruklarda beklemeyi gerektiren çeşitli belgelerini gösterdi.
Belgesel tiyatro formatı, Alman topluluğu Rimini Protokol’ün prodüksiyonlarıyla benzerlikleri olan gösteri Акын-опера (Akyn — opera, 2012) ile birlikte ilerledi. Hala Moskova’daki inşaat sahalarında istihdam edilen Özbekistan’lı müzisyenler, geleneksel Özbek şarkılarının arasına hayat hikayelerini katıp anlattı. İlk versiyonun başarısı, Teatr.doc’a başka göçmenler tarafından gönderilen hikayeler ile müzisyenlerin şarkıları doğaçlama söylediği ikinci bir versiyonun gösterimine öncülük etti. Bunlar, bir şey hariç, çok farklı performanslardı: genellikle kapalı gişe oynandı, performanslarda tamamen katılımcılar vardı ve bu sayede oyuncular da kendi kişisel deneyimlerini anlatabildi veya geri çekilip amatörlere ve seyircilere kendilerini anlatmaları için izin verdi. Teatr.doc, hiyerarşiye ve izleyici pasifliğine dayanan geleneksel tiyatroyu reddetti, seyircisini içine alan ve onunla kaynaşan demokratik bir tiyatroya doğru hareket etti. Bu sadece bir mesaj değildi, gösterilerin yapısı da demokratikti.
Bir başka ün salmış prodüksiyon ise doğrudan otoriterliği konu edinen, Belaruslu yazar ve politikacı Uladzimir Nyaklyayew’in Lukashenko rejimi tarafından nasıl baskı gördüğünün hikayesini anlatan Gremina’nın Двое в твоем доме (Two In Your House, 2010) oyunudur. Nyaklyayew, 2010 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaydır. Seçim günü yakalanır ve anti-Lukashenko mitingi organize etmekle suçlanır. Ocak 2011’de hapishaneden çıkarılır ve ev hapsine mahkûm edilir. Yaklaşık dört ay boyunca Minsk’te gece gündüz iki KGB ajanı tarafından gözetim altında tutulur ve apartman dairesini terk etmesine izin verilmez. Senaryo çalışması Teatr.doc ile bağlantılı olan bir grup dramaturg tarafından Minsk’te yürütülür. Hikâye Nyaklyayew ve karısı Olga arasında geçen diyaloglar etrafında geliştirilir. İki odalı klostrofobik bir apartman dairesine kapatılmış çiftin görüntüsü, her hareketlerini kontrol eden bir gizli polisin varlığıyla, 21. Yüzyıl Rusya’sının erken dönemlerinde özgürlüğün hızla aşınmasının metaforu haline gelir.
2011’in kış aylarında, Duma seçimlerine hile karıştığı gerekçesiyle on binlerce Moskovalı protesto için sokaklara ve meydanlara döküldü. Seçimler o zamanki Başbakan Dimitry Medmedev ve Cumhurbaşkanı Putin arasında yer değişikliğine olanak sağlıyordu. Bir sonraki seçimlerde Putin iktidara geri döndü. Bu zamanda, Teatr.doc hep beraber tiyatronun dilini terk etti ve sahnesini şehirde ne olup bittiğine şahit olan göstericilere açtı. 2012 Mayıs’ında Bolotnaya Meydanı’nda protestocuların polisle çatışmasının ardından, 28 kişi kitlesel huzursuzluk yaratmaya katılmakla suçlandı ve Teatr.doc ile bağlantılı olan sanatçılar bu kişilerin duruşmalarını takip etmeye ve belgelendirmeye başladı. Bu sözüm ona Bolotnaya duruşmaları, komünizmin çöküşünden beri Rusya’daki ilk göstermelik duruşmalardı ve Teatr.doc’un 2015 için planlanan yeni prodüksiyonlarının konusu olmak zorundaydı. Teatr.doc’u diğer Rus tiyatrolarından ayıran sadece ilgilendiği konular değil, uygulama metoduydu. Mottoları ise Ugarov ve Gremina’nın topluluğu tarafından benimsendi: “Rol yapmadan tiyatro.” Psikolojik oyunculuktan ve klasikleri sahnelemektense, güncel olayların tasvirini gerçek katılımcılar, röportajlar, blogların yanı sıra, internet yorumları ve resmî belgeleri kelimesi kelimesine kullanan bir verbatim (2) tiyatroyu yeğlediler. Bu girişim komünizmin çöküşünden sonra, önceki gücünü ve politik önemini kaybedip Pekin Operası’na benzer bir hale gelen mizansen tiyatrosunun aldatıcılığına cevaptı.
Yeni bilgi kanallarının aciliyetiyle, prodüksiyonlarda geleneksel bir biçimde kullanılan kinaye ve üstü örtülü bir dil kullanarak son dönemlerdeki olaylardan bahsetmek belirginliğini kaybetmişti. Ancak 21. Yüzyılın başlarında Rus medyasının devlet tarafından ele geçirilmesi, sansür ve kontrolün yeniden tanımlanması, bozulmamış ve hakiki bir gerçeklik değeri için ihtiyaç olan kıvılcımı sağladı. Ve Teatr.doc serbest bıraktı: oyuncular parçaları oynamadı ancak olaylara şahit olanlar tarafından söylenenleri tekrar etti. Sahne tasarımı genellikle bir sahneyi kurmaya yetecek oranda birkaç sandalye ve bir masa ile en yalın hale indirildi ve oyuncular kostümler yerine gündelik kıyafetleri ile oynadı. Gösterileri, genellikle gündeme getirilen konular kadar sanatsal niteliklere odaklanan tartışmalar takip etti. Neticede topluluk Ortodoks verbatim tiyatrodan uzaklaşmaya ve tiyatro yapmak için daha derin yollar keşfetmeye başladı. Bu keşfin erken bir örneği grup terapi ile tiyatroyu bir araya getiren interaktif bir prodüksiyon Democracy.doc / Демократия.doc (2006) dur. Oyunun yönetmeni Rus Tiyatro Üniversitesi Yönetmenlik mezunu Alman asıllı Georg Genoux’dur. Yönetmen bir psikologla çalışıyordu. Katılımcıları tiyatroya gelip ülke, demokrasi, krizler gibi kendi seçtikleri konular hakkında kolektif bir biçimde tartışmaya açmaya cesaretlendirdi. Burada oyuncular yoktu: bütün sembolik roller (toplum, medya, hükümet) seyircilerin katılımıyla oynandı. Amaç, bilinçlilik düzeyini yükseltmek ve toplumda patlamak üzere olan kaygıları yok etmekti. Bir diğer yol, yardımcı yapımcılığını Teatr.doc ile The Joseph Beuys Tiyatrosu tarafından ortaklaşa yapılan Talgat Batalov’un Orta Asya’dan bir göçmen olarak deneyimleriyle hesaplaştığı tek kişilik gösterisi Узбе́к (Uzbek, 2011) ile çizildi. Seyirciye pasaportunun, çalışma izninin yanı sıra, elde etmek için rüşvet veya bitmek bilmeyen kuyruklarda beklemeyi gerektiren çeşitli belgelerini gösterdi.
Belgesel tiyatro formatı, Alman topluluğu Rimini Protokol’ün prodüksiyonlarıyla benzerlikleri olan gösteri Акын-опера (Akyn — opera, 2012) ile birlikte ilerledi. Hala Moskova’daki inşaat sahalarında istihdam edilen Özbekistan’lı müzisyenler, geleneksel Özbek şarkılarının arasına hayat hikayelerini katıp anlattı. İlk versiyonun başarısı, Teatr.doc’a başka göçmenler tarafından gönderilen hikayeler ile müzisyenlerin şarkıları doğaçlama söylediği ikinci bir versiyonun gösterimine öncülük etti. Bunlar, bir şey hariç, çok farklı performanslardı: genellikle kapalı gişe oynandı, performanslarda tamamen katılımcılar vardı ve bu sayede oyuncular da kendi kişisel deneyimlerini anlatabildi veya geri çekilip amatörlere ve seyircilere kendilerini anlatmaları için izin verdi. Teatr.doc, hiyerarşiye ve izleyici pasifliğine dayanan geleneksel tiyatroyu reddetti, seyircisini içine alan ve onunla kaynaşan demokratik bir tiyatroya doğru hareket etti. Bu sadece bir mesaj değildi, gösterilerin yapısı da demokratikti.
Yalnızca bir avuç izleyici Trekhprundy Lane’deki sıkışık bodrum katındaki gösterilere katılıp tartışırken, sesleri sosyal medya sayesinde nerdeyse her yerde yankılandı. Sonuç olarak, Teatr.doc Putin yönetimi tarafından bir diken olarak görülmeye başlandı ve Moskova’daki merkez mülklerinden taşınmak zorunda bırakıldı. Topluluk pes etmedi, bununla beraber, Razgulgay Meydanı’nda yeni bir kapalı mekân açtı. Taşınma eşi benzeri görülmemiş bir destek ile yapıldı. Tiyatroyu yenilemek için bir fon sitesi olan planeta.ru aracılığıyla 11.000 Euro’dan fazlası toplantı. Gönüllüler işlere yardım etmek için tiyatroda toplanıyordu. Ülkenin her yerinden maddi manevi destek geliyordu. Teatr.doc sağlam bir insan topluluğunu bir araya getirebildi ve son derece olumsuz koşullara rağmen bunun -aynı zamanda Rus Politik tiyatrosunun- hayatta kalacağının umudunu yükseltti. Bu umut yeni mottolarını belirledi: “Korkusuz bir tiyatro.”
Teatr.doc:
Bağımsız tiyatro topluluğu Teatr.doc, seyirciyi Rusya’nın politik durumuyla yüzleştiren belgesel oyunlar geliştirme hedefiyle 2002 yılında Moskova’nın merkezinde küçük bir bodrum katında açıldı. Kurucu üyeleri oyun yazarları ve yönetmenleri; Mikhail Ugarov, Jelena Gremina, Alexandr Vartanov, Maxim Kurochkin, Iwan Vyrypayev, Alexandr Rodyonov, Vladimir Pankov, Jelena Isayeva, Georg Genoux, Ekaterina Narshi,Ruslan Malikov, and Galina Sinkina. En çok ses getiren performanslarından bazıları; Преступления страсти (Crimes of Passion, 2002); Борьба молдаван за картонную коробку (Moldovans Fighting Over a Cardboard Box, 2003); Кислород (Oxygen, 2003), Большая жрачка (La grande bouffe, 2003), ДОК.ТОР (DOC.TOR, 2005), Погружение (Submersion, 2005), Сентябрь.doc (September.doc, 2005), Час восемнадцать (One Hour Eighteen Minutes, 2010), and Зажги мой огонь (Light My Fire, 2011). Her yıl genç oyun yazarları için Lubimovka Festivali düzenleniyor. 2014 Sonbaharında Moskova’daki bodrum katını boşaltmaya zorlanıp şehrin dışında kenar mahallede bir yere taşınmak zorunda bırakıldılar.
1. (ÇN) Londra Royal Court Tiyatrosu: Kurgusal olmayan (Non-fiction) tiyatronun Birleşik Milletler’de önde gelenlerinden bir tanesi.
2. (ÇN) Verbatim tiyatro: Belgesel tiyatronun bir formu olan verbatim tiyatro insanların gerçek sözlerini kullanır. Genellikle, oyun yazarı güncel olay ve konuların içerisinde bulunmuş insanlarla röportaj yapar. İnsanların söyledikleri kelimesi kelimesine (word-for-word) aktarılır.
"Florian Malzacher tarafından derlenmiş "NOT JUST A MIRROR: LOOKING FOR THE POLITICAL THEATRE OF TODAY" adlı kitaptan Roman Pawlowski'nin "Teatr.doc: A Theatre Without Acting, A Theatre Without Fear" isimli makalesinin Türkçeye aktarımıdır."
Teatr.doc:
Bağımsız tiyatro topluluğu Teatr.doc, seyirciyi Rusya’nın politik durumuyla yüzleştiren belgesel oyunlar geliştirme hedefiyle 2002 yılında Moskova’nın merkezinde küçük bir bodrum katında açıldı. Kurucu üyeleri oyun yazarları ve yönetmenleri; Mikhail Ugarov, Jelena Gremina, Alexandr Vartanov, Maxim Kurochkin, Iwan Vyrypayev, Alexandr Rodyonov, Vladimir Pankov, Jelena Isayeva, Georg Genoux, Ekaterina Narshi,Ruslan Malikov, and Galina Sinkina. En çok ses getiren performanslarından bazıları; Преступления страсти (Crimes of Passion, 2002); Борьба молдаван за картонную коробку (Moldovans Fighting Over a Cardboard Box, 2003); Кислород (Oxygen, 2003), Большая жрачка (La grande bouffe, 2003), ДОК.ТОР (DOC.TOR, 2005), Погружение (Submersion, 2005), Сентябрь.doc (September.doc, 2005), Час восемнадцать (One Hour Eighteen Minutes, 2010), and Зажги мой огонь (Light My Fire, 2011). Her yıl genç oyun yazarları için Lubimovka Festivali düzenleniyor. 2014 Sonbaharında Moskova’daki bodrum katını boşaltmaya zorlanıp şehrin dışında kenar mahallede bir yere taşınmak zorunda bırakıldılar.
1. (ÇN) Londra Royal Court Tiyatrosu: Kurgusal olmayan (Non-fiction) tiyatronun Birleşik Milletler’de önde gelenlerinden bir tanesi.
2. (ÇN) Verbatim tiyatro: Belgesel tiyatronun bir formu olan verbatim tiyatro insanların gerçek sözlerini kullanır. Genellikle, oyun yazarı güncel olay ve konuların içerisinde bulunmuş insanlarla röportaj yapar. İnsanların söyledikleri kelimesi kelimesine (word-for-word) aktarılır.
"Florian Malzacher tarafından derlenmiş "NOT JUST A MIRROR: LOOKING FOR THE POLITICAL THEATRE OF TODAY" adlı kitaptan Roman Pawlowski'nin "Teatr.doc: A Theatre Without Acting, A Theatre Without Fear" isimli makalesinin Türkçeye aktarımıdır."
"Çeviri" 15 Ocak 2017